Το Πρωτόκολλο Παράδοσης της Θεσσαλονίκης

Την 26η Οκτωβρίου 1912 θα υπογραφεί στο Τουρκικό Διοικητήριο Θεσσαλονίκης το ιστορικό πρωτόκολλο παράδοσης του τουρκικού στρατού και της πόλης στον Έλληνα Αρχιστράτηγο Κωνσταντίνο. Σας παρουσιάζουμε αναλυτικά τα 10 άρθρα του πρωτοκόλλου.

Μεταξύ της Α.Β.Υ. του Αρχιστράτηγου του Ελληνικού στρατού και της Α.Ε. του Αρχιστράτηγου του Τουρκικού στρατού συνεφωνήθησαν τα κάτωθι:

• Άρθρο 1) Τα όπλα των Οθωμανών στρατιωτών θα παραληφθώσι και θα τεθώσιν εν αποθήκη, θα φρουρηθώσιν δε υπό την ευθύνη του Ελληνικού στρατού. Επί του αντικειμένου αυτού θα συνταχθή ιδιαίτερον πρωτόκολλον.
• Άρθρο 2) Οι Οθωμανοί στρατιώται θα στρατωνισθώσι μέρος μεν εις Καραμπουρνού (Καλαμαριά), μέρος δε εις τους στρατώνας Πυροβολικού τους καλουμένους Τοπτσίν. Θα τρέφωνται υπό των αρχών Θεσσαλονίκης.
• Άρθρο 3) Η πόλις της Θεσσαλονίκης παραδίδεται εις τον Ελληνικόν στρατόν μέχρι της συνομολογήσεως της ειρήνης.
• Άρθρο 4) Πάντες οι ανώτεροι στρατιωτικοί υπάλληλοι και οι Αξιωματικοί έχουσι το δικαίωμα να διατηρήσωσι τα ξίφη των και να ώσιν ελεύθεροι εν Θεσσαλονίκη. Ούτοι θα δόσωσι λόγον τιμής, ότι δεν θα λάβωσι πλέον τα όπλα κατά του Ελληνικού στρατού και των συμμάχων αυτού κατά την διάρκειαν του παρόντος πολέμου. 
• Άρθρο 5) Άπαντες οι ανώτεροι πολιτικοί βαθμούχοι και οι υπάλληλοι του Βιλαετιού θα ώσιν ελεύθεροι.
• Άρθρο 6) Οι χωροφύλακες και οι αστυνομικοί θα φέρωσι τα όπλα αυτών.
• Άρθρο 7) Το Καραμπουρνού θα χρησιμεύση ως κατάλυμα των αφωπλισμένων Οθωμανών στρατιωτών. Τα πυροβόλα και τα πολεμικά μηχανήματα του Καραμπουρνού θα τεθώσιν εκτός χρήσεως υπό του Τουρκικού στρατού και θα παραδοθώσιν εις την Ελληνικής δύναμιν.
• Άρθρο 8) Τα εν άρθρω 1 διαλαμβανόμενα θα εκτελεσθώσι εντός του χρονικού διαστήματος των δύο ημερών, αρχομένων από της αύριον Σάββατον 27 Οκτωβρίου 1912. Η προσθεσμία αυτή δύναται ακόμη να παραταθή τη συγκαταθέσει του Αρχιστρατήγου του Ελληνικού στρατού. 
• Άρθρο 9) Η κατάστασις αυτή θα τηρηθή μέχρι συνομολογήσεως της ειρήνης.
• Άρθρο 10) Οι Χωροφύλακες και η Οθωμανική Αστυνομία θα εξακολουθήσωσι την υπηρεσίαν αυτών μέχρι νεωτέρας αποφάσεως.

Ο Αρχηγός του Τουρκικού στρατού                 Οι Πληρεξούσιοι της Α.Β.Υ. του Διαδόχου της Ελλάδος

Χασάν Ταξίν                                                    Β. Δούσμανης, Αντισυνταγματάρχης
                                                                          Ι. Μεταξάς, Λογαχός

Μετά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου αυτού, εκδόθηκε η εξής διαταγή:
"Θεσσαλονίκη 26-10-12, ώρα 12 εσπερινή.
Προς τα Μεραρχίας I, II, III, IV, και VII, Ταξιαρχία Κωνσταντινοπούλου και Ταξιαρχία Ιππικού.
Συνθηκολογήσαντος και παραδοθέντος του εν Θεσσαλονίκη και πέριξ Οθωμανικού στρατού, αναστέλλονται αι εχθροπραξίαι κατ' αυτού.
Κωνσταντίνος Διάδοχος."

Ο αριθμός του τουρκικού στρατού που είχε παραδοθεί έφτανε τις 25 χιλιάδες άντρες και 1000 περίπου αξιωματικούς. Τα υλικά που κατασχέθηκαν αριθμούσαν 70 πυροβόλα, 30 πολυβόλα, 70 χιλιάδες τουφέκια, 1200 άλογα και κάθε άλλο είδος πολεμικού υλικού.

Το ιστορικό πρωτόκολλο φυλάσσεται στο Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

Η υπογραφή της παράδοσης της Θεσσαλονίκης στους Έλληνες. Ο Χασάν Ταξίν υπογράφει το πρωτόκολλο της παράδοσης. Δεξιά οι Έλληνες αξιωματικοί Μεταξάς και Δούσμανης.